To smukłe, drobniutkie motyle nocne z wyraźnym rysunkiem jedynie na przedniej parze skrzydeł. Charakteryzują się: okrągłymi oczami, dobrze rozwiniętymi przyoczkami, wreszcie osobliwą kępką sterczących łusek na czole. Swoista jest budowa ich warg, a dokładniej głaszczek wargowych, z drastycznie zredukowanymi członami szczytwoymi, a monstrualnie rozbudowanymi członami środkowymi. Do niedawna poszczególne gatunki i rodzaje rozróżniano po budowie genitaliów oraz ich narządów pomocniczych. Dlatego wiadomo, że torebka kopulacyjna samic zalotnic posiada krótki przewód, trzy znamiona w korpusie oraz lejkokształtne ostium. Samce z kolei cechuje słabo wyształcony sakus, zmarniały sakulus, wąskie winkulum tudzież walwa bez wyrostków.
Jaja zalotnic są półokrągłe, o żeberkowanym chorionie.
Gąsienice zalotnic odznaczają się wielkimi, spłaszczonymi głowami, mocnym oraz gęstym owłosieniem, jak również dobrze rozwiniętym zestawem posuwek.
Poczwarki charakteryzują się maskującym ubarwieniem oraz kształtem.
Pokrewieństwa Rivulinae z pozostałymi ćmami długo pozostawały niejasne. Początkowo zalotnice tworzyły odrębną rodzinę. Potem scalono je z Ophiderinae. Jeszcze później, a stosunkow długo wierzono w ich pokrewieństwo z Hypeninae. Jako mniemane kuzynki Hypeninae włączono je do właściwych sówkowatych. Dzisiejsze analizy molekularne wskazują na przynależność zalotnic do mrocznic Erebidae. Zgoła nie potwierdzają ich pokrewieństwa z Hypeninae.
W Polsce występuje dziko tylko jedna zalotnica – lisianka (Rivula sericealis).
Jaja lisianki są delikatnie zielonego koloru, ciut spłaszczone, niemal kuliste, półprzeźroczyste, o prążkowanej powierzchni.
Gąsienica jest kudłata, barwy jasnozielonej jak jajo. Żerują na trawach (m.in. trzęślicy modrej oraz kłosownicy leśnej) i turzycach. Jesienią zapadają w spoczynek (diapauzę).
Poczwarka osiąga 10,5 mm. Również odznacza się kamuflującym, zielonym umaszczeniem.
W Polsce i krajach sąsiednich obserwuje się zazwyczaj dwa pokolenia rocznie: w czerwcu-lipcu, a potem w sierpniu-wrześniu. Niekiedy ich loty zachodzą na siebie.
Rozpiętość skrzydeł tej zalotnicy wynosi 1,8-2,2 cm. Skrzydła charakteryzują się jasnymi, słomkowymi odcieniami, z wyraźną, a ciemną plamką nerkową. Ogółem postać dojrzała lisianki przypomina deseniem dość znanego szkodnika: rozcinkę kapuściankę. Sama lisianka też bywa bardzo pospolita w odpowiednich siedliskach.
Zasięg geograficzny zalotnicy lisianki jest szeroki. Obejmuje większość umiarkowanych stref Eurazji, do Europy Zachodniej do Wysp Japońskich włącznie.
Wykorzystane źródła:
Buszko, J. (1983). Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXVII, zeszyt 53e. Sówki – Noctuidae. Podrodziny: Acontiinae, Sarrothripinae, Euteliinae, Plusiinae, Catocalinae, Rivulinae, Hypeninae i Herminiinae. PWN/Polskie Tow. Entomologiczne, Warszawa/Wrocław.
Chowaniec, G., Larysz, A. (2004). Motyle (Lepidoptera) Lasów Pszczyńskich. Rocznik Muzeum Górnoślskiego w Bytomiu, ser. Przyroda, 30, 1-84.
Nowacki, J. (1989). Sówkowate (Lepidoptera, Noctuidae) Kotliny Kolskiej w dolinie środkowego biegu Warty. Fragmenta Faunistica, 32(19), 415-444.
Paluch, F., & Bodziarczyk, J. (2021). Różnorodność gatunkowa motyli nocnych Lepidoptera torfowisk Wołosate i Tarnawa w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Roczniki Bieszczadzkie, 29, 103-120.
Tykač, J. (1963). Poznajemy motyle. Państwowe Zakłady Wydawn. Szkolnych, Warszawa.
Wąsala, R. (2005). Sówkowate (Lepidoptera: Noctuidae) Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice. Wiad. Entomol, 24(2), 89-111.
Autor – Adam Kapler